जागतिक तंबाखू निषेध दिवस 2022 World No-Tobacco Day 2022
World No-Tobacco Day जागतिक तंबाखू निषेध दिवस 2022 जगभरातील लोकांनी 31 मे, सोमवारी साजरा केला.
जागतिक तंबाखू निषेध दिवस 2019 विशेष World No-Tobacco Day 2019
जागतिक तंबाखू निषेध दिवस 2019 ची थीम “तंबाखू आणि फुफ्फुसाचे आरोग्य” होती. या वर्षीची थीम “तंबाखूचे फुफ्फुसाचे धोके” वर केंद्रित आहे, जे कर्करोग आणि दीर्घकालीन श्वसन रोगांकडे निर्देश करते.
WHO ने तंबाखूचे आरोग्यावर, विशेषतः फुफ्फुसांवर होणाऱ्या नकारात्मक परिणामांबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी एक मोहीम आयोजित केली. हे फुफ्फुसांच्या महत्त्वावर देखील लक्ष केंद्रित करते आणि संपूर्ण कल्याणासाठी एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनात ती कशी महत्त्वाची भूमिका बजावते यावर प्रकाश टाकते.
छत्तीसगड सरकारने एक मोहीम सुरू केली, ज्या अंतर्गत शाळा आणि महाविद्यालयांच्या आसपास तंबाखूजन्य पदार्थांची विक्री थांबवण्यासाठी तंबाखू निषेध दिवस साजरा करण्यात आला. ‘येलो लाईन’ नावाच्या मोहिमेने शाळा आणि महाविद्यालयापासून १०० यार्ड अंतरावर पिवळी रेषा काढली आणि तंबाखूमुक्त क्षेत्र म्हणून चिन्हांकित केले.
औरंगाबादमध्ये तंबाखू सेवनामुळे होणाऱ्या दुष्परिणामांबाबत जनजागृती करण्यासाठी सायकल रॅली काढण्यात आली. या रॅलीला कलाबाई काळे फाउंडेशन, माहोरा, युनायटेड सिग्मा हॉस्पिटल आदी संस्थांनी पाठिंबा दिला.
जागतिक तंबाखू निषेध दिन World No-Tobacco Day
तंबाखू चघळण्यामुळे किंवा धूम्रपानामुळे होणारे सर्व त्रास आणि आरोग्यविषयक समस्यांबद्दल लोकांना सहज जाणीव करून देण्यासाठी आणि जगभरातील लोकांना तंबाखूमुक्त आणि निरोगी बनवण्यासाठी आणि त्यांना सर्व आरोग्य धोक्यांपासून वाचवण्यासाठी जगभरात मान्यताप्राप्त आहे. जागतिक तंबाखू निषेध दिवस पहिल्यांदा सुरू करण्यात आला. जागतिक आरोग्य संघटनेने हा कार्यक्रम म्हणून साजरा करण्याची वेळ.
एड्स दिन, मानसिक आरोग्य दिन, रक्तदान दिवस, कर्करोग दिवस इत्यादीसारख्या संपूर्ण जगाला रोग आणि त्याच्या समस्यांपासून मुक्त करण्यासाठी WHO द्वारे आरोग्याशी संबंधित विविध कार्यक्रमांचे आयोजन देखील केले जाते. अतिशय महत्त्वाच्या पद्धतीने सर्व कार्यक्रम जगभरात आयोजित केले जातात आणि साजरे केले जातात. तो प्रथम 7 एप्रिल 1988 रोजी WHO च्या वर्धापनदिनानिमित्त साजरा करण्यात आला आणि नंतर दरवर्षी 31 मे रोजी तो तंबाखू निषेध दिवस म्हणून घोषित करण्यात आला. 1987 मध्ये WHO सदस्य देशांनी जागतिक तंबाखू निषेध दिवस म्हणून त्याची स्थापना केली.
जगभरातून कोणत्याही स्वरुपात तंबाखूचा वापर पूर्णपणे थांबवण्यासाठी किंवा कमी करण्यासाठी लोकांना प्रचार आणि जागरूक करण्याच्या कल्पनेने हा उत्सव साजरा केला जातो. तंबाखूच्या वापरामुळे होणार्‍या घातक परिणामांसह इतरांवर होणार्‍या दुष्परिणामांचा संदेश देण्यासाठी जागतिक लक्ष वेधून घेणे हे या महोत्सवाचे उद्दिष्ट आहे. या मोहिमेत अनेक जागतिक संस्थांचा सहभाग आहे, जसे की राज्य सरकारे, सार्वजनिक आरोग्य संस्था इत्यादी, विविध प्रकारचे स्थानिक जनजागृती कार्यक्रम आयोजित करतात.
निकोटीनची सवय आरोग्यासाठी अत्यंत हानिकारक आहे जी प्राणघातक आहे आणि मेंदूचा “डेफिसिट” रोग म्हणून ओळखला जातो जो पूर्णपणे अटकाव नसला तरी कधीही बरा होत नाही. इतर बेकायदेशीर ड्रग्स, मेथ, अल्कोहोल, हेरॉइन इत्यादींप्रमाणे, हे मेंदूतील डोपामाइन मार्ग अवरोधित करते. अन्न आणि द्रवपदार्थ खाणे आणि पिणे यासारख्या जगण्याच्या इतर क्रियाकलापांप्रमाणे, ते मेंदूला निकोटीनच्या शरीराच्या गरजेबद्दल चुकीचे संदेश पाठवण्यासाठी तयार करते.
निकोटीन-व्यसनमुक्तीच्या विविध पद्धती आरोग्य संस्थांद्वारे उपलब्ध आहेत जे या ग्रहावर आधीच असलेल्यांना त्यांचे जीवन वाचवण्यासाठी मदत करतात. WHO ने 2008 च्या जागतिक तंबाखू निषेध दिनादरम्यान “तंबाखूमुक्त युवक” या संदेश मोहिमेद्वारे त्याच्या उत्पादनाची किंवा तंबाखूची जाहिरात, जाहिरात आणि प्रायोजकत्वावर बंदी घातली आहे.
जागतिक तंबाखू निषेध दिन कसा साजरा केला जातो आणि त्याचे उपक्रम कसे राबवले जातात
तंबाखू सेवनामुळे होणाऱ्या सर्व आरोग्य समस्यांबद्दल लोकांना जागरुक करण्यासाठी जागतिक तंबाखू निषेध दिनाचे आयोजन जागतिक आरोग्य संघटनेच्या सदस्य राष्ट्रांसह गैर-सरकारी आणि सरकारी संस्थांद्वारे केले जाते.
हा दिवस साजरा करण्यासाठी काही उपक्रम केले जातात, ते म्हणजे सार्वजनिक मोर्चे, प्रदर्शनी कार्यक्रम, मोठे बॅनर लावणे, शैक्षणिक कार्यक्रमांद्वारे जाहिरात मोहीम, धूम्रपान थांबवण्यासाठी आणि सोडण्यासाठी सामान्य जनतेशी थेट संवाद, प्रचारकांसाठी सभा, मोर्चे आयोजित करणे, लोकांमध्ये वादविवाद, तंबाखूनिषेध उपक्रम, लोककला, आरोग्य शिबिरे, रॅली आणि परेड, विशिष्ट भागात तंबाखूवर बंदी घालण्यासाठी नवीन कायदे लागू करणे आणि अनेक उपक्रम ज्यामुळे देश तंबाखूमुक्त होण्यास मदत होईल. ही सार्वजनिक किंवा अधिकृत सुट्टी म्हणून घोषित केलेली नाही, तथापि, ती खूप प्रभावी मोहिमांसह साजरी केली जाते.
तंबाखूच्या वापरावर जागतिक स्तरावर बंदी घालणे किंवा बंद करणे अत्यंत महत्वाचे आहे कारण यामुळे क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज (COPD), फुफ्फुसाचा कर्करोग, हृदयविकाराचा झटका, स्ट्रोक, कायमस्वरूपी हृदयरोग, वातस्फीति, विविध प्रकारचे कर्करोग इ. तंबाखूचे सेवन सिगारेट, सिगार, बिडी, मलईयुक्त तंबाखूच्या रंगीत वस्तू (टूथ पेस्ट), क्रिटेक्स, पाईप्स, गुटखा, चघळण्याची तंबाखू, सुरती (हाताने खाल्लेली तंबाखू), तंबाखू अशा अनेक प्रकारांत करता येते. रंगीत वस्तू, पाण्याचे पाइप, स्नस इ. म्हणूनच तंबाखूजन्य पदार्थांचा वापरही थांबवणे अत्यंत आवश्यक आहे.
वाढत्या मागणीला प्रतिसाद म्हणून, WHO द्वारे 15 मे 1987 रोजी 7 एप्रिल 1988 रोजी जागतिक तंबाखू निषेध दिन, “तंबाखूच्या वापरावर बंदी” हा वार्षिक कार्यक्रम साजरा करण्यासाठी एक ठराव मंजूर करण्यात आला जो नंतर 31 मे रोजी जागतिक तंबाखू दिन बनला. 1989. दारूबंदी दिवस म्हणून साजरा करण्यासाठी, 17 मे 1989 दुसऱ्या ठरावानुसार आणखी बदलण्यात आला.
तंबाखू सेवनामुळे होणा-या आरोग्य समस्यांबद्दल इतर लोकांचे लक्ष वेधून घेण्यासाठी सरकारी आणि गैर-सरकारी संस्थांसह सामान्य लोक जागतिक तंबाखू निषेध दिन साजरा करण्यात सक्रियपणे सहभागी होतात. सक्रियपणे सहभागी होण्यासाठी लोकांचे मन उत्सवाकडे आकर्षित करण्यासाठी लोक विविध प्रकारच्या प्रतीकांचा वापर करतात. काही चिन्हे फुलांसह स्पष्ट अस्त्रे आहेत, तंबाखूच्या सेवनामुळे शरीराच्या मुख्य अवयवांना (उदा. हृदय, फुफ्फुस, मूत्रपिंड इ.) ठळकपणे दर्शविते, तंबाखूचे सेवन नाही असे चिन्ह दर्शविते, धूम्रपानामुळे मेंदूचा मृत्यू दर्शविते, लोकांना जागरूक करण्यासाठी इंटरनेट. इतर माध्यमांद्वारे जसे की पोस्टर्स प्रदर्शित करणे, ब्लॉग इत्यादींचा प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष वापर करून
WHO ही मुख्य संस्था आहे जी संपूर्ण जगभरात जागतिक तंबाखू निषेध दिनाचे आयोजन करण्यासाठी मध्यवर्ती केंद्र म्हणून काम करते. तंबाखू सेवन कमी करण्यासाठी या मोहिमेसाठी सक्रिय आणि आश्चर्यकारकपणे योगदान देणाऱ्या विविध संस्था आणि व्यक्तिमत्त्वांना प्रोत्साहन देण्यासाठी 1988 पासून WHO द्वारे पुरस्कार समारंभाचे आयोजन केले जाते, जे या पुरस्कार सोहळ्यादरम्यान कोणत्याही देशात आणि प्रदेशात केले जाऊ शकते. संस्था आणि व्यक्ती आहेत. विशेष पुरस्कार आणि मान्यता प्रमाणपत्रे दिली.
जागतिक तंबाखू निषेध दिवस का साजरा केला जातो आणि त्याचा इतिहास
तंबाखू किंवा त्याच्या उत्पादनांचा वापर थांबवण्यासाठी किंवा कमी करण्यासाठी सामान्य लोकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी जगभरात जागतिक तंबाखू निषेध दिवस साजरा करणे हे मुख्य ध्येय आहे कारण यामुळे आपल्याला काही घातक रोग जसे की (कर्करोग, हृदय समस्या) किंवा मृत्यू देखील होतो. . देशाच्या विविध क्षेत्रांतील व्यक्ती, ना-नफा आणि सार्वजनिक आरोग्य संस्था जागतिक यशासाठी मोहीम साजरी करण्यात सक्रियपणे सहभागी होतात आणि जाहिराती, नवीन थीम आणि तंबाखूच्या वापराचे दुष्परिणाम किंवा धूम्रपान-संबंधित उत्पादनांचे वितरण करण्यात गुंतलेले असतात. पोस्टर्सवर प्रदर्शित केले जातात. संबंधित माहिती.
त्याच्या उत्‍पादनाचा वापर वाढण्‍यासाठी त्याच्या उत्‍पादन किंवा तंबाखूच्या कंपन्यांच्‍या खरेदी, विक्री किंवा जाहिरातींवर सतत लक्ष देण्‍याचा उद्देश आहे. त्याची मोहीम प्रभावी होण्यासाठी, WHO जागतिक तंबाखू निषेध दिनाशी संबंधित वर्षाची एक विशेष थीम तयार करते. पर्यावरण प्रदूषणमुक्त करण्याबरोबरच जागतिक स्तरावर तंबाखूच्या सेवनापासून वाचवण्यासाठी सर्व प्रभावी पावले उचलण्याची खरी गरज आहे याकडे लोकांचे आणि सरकारचे लक्ष वेधण्यात हा कार्यक्रम मोठी भूमिका बजावतो.
तंबाखूच्या वापरामुळे दरवर्षी 10 पैकी एका व्यक्तीचा मृत्यू होतो, तर जगभरात 1.3 अब्ज लोक तंबाखूचा वापर करतात. 2020 पर्यंत तंबाखूचा वापर 20-25% कमी करून, आपण सुमारे 100 दशलक्ष अकाली मृत्यूंवर नियंत्रण ठेवू शकतो. जे सर्व धूम्रपान निषेध प्रयत्न आणि तंबाखूच्या टीव्ही किंवा रेडिओ जाहिरातींवर बंदी घालणे, धोके आणि सार्वजनिक ठिकाणी धूम्रपान थांबविण्याची गरज दर्शविणारी नवीन आणि प्रभावी जनजागृती मोहीम सुरू करणे यासारख्या उपाययोजना राबवून शक्य आहे. आकडेवारीनुसार, हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की 2006 मध्ये 20.8% च्या तुलनेत 1995 मध्ये धूम्रपान करणाऱ्यांची संख्या सुमारे 37.6% कमी झाली आहे.
चीनमधील ५० टक्के पुरुष धूम्रपान करतात, अशी नोंद करण्यात आली आहे. या वाईट परिस्थितीचा प्रभाव कमी करण्यासाठी प्रत्येक देशाच्या सरकारने राष्ट्रीय आणि प्रादेशिक स्तरावर काही महत्त्वाची पावले उचलण्याची गरज आहे. तंबाखूवर कर लावणे, तंबाखू आणि त्याच्या उत्पादनांची विक्री, खरेदी, जाहिरात, जाहिरात आणि प्रायोजकत्व मर्यादित करणे, धूम्रपानाच्या धोक्यांचे आकलन करण्यासाठी सार्वजनिक आरोग्य शिबिरे आयोजित करणे इत्यादी धूम्रपान निषेध धोरणांद्वारे हे केले जाऊ शकते.
जागतिक तंबाखू निषेध दिनाची थीम
जागतिक तंबाखू निषेध दिन जगभरात प्रभावीपणे साजरा करण्यासाठी, जागतिक आरोग्य संघटनेने लोकांमध्ये अधिक जागरूकता आणण्यासाठी जागतिक संदेश देण्यासाठी दरवर्षी एक विशिष्ट थीम निवडली. जागतिक तंबाखू निषेध दिनाचे आयोजन करणार्‍या सदस्यांना WHO द्वारे माहितीपत्रके, पोस्टर्स, फ्लायर्स, प्रेस रीलिझ, वेबसाइट्स इत्यादी इतर प्रचारात्मक वस्तू देखील उपलब्ध करून दिल्या जातात.
1987 ते 2019 च्या थीम वर्षानुसार दिल्या आहेत:
- वर्ष 1987 ची थीम “फर्स्ट नॉन-स्मोकिंग ऑलिम्पिक (1988 ऑलिंपिक हिवाळी – कॅलगरी)” होती.
- 1988 ची थीम “तंबाखू किंवा आरोग्य: आरोग्य निवडा” होती.
- वर्ष 1989 ची थीम “तंबाखू आणि महिला: महिला धूम्रपान करणारी: वाढती जोखीम” होती.
- 1990 ची थीम “तंबाखूशिवाय बालपण आणि तरुणपणा: तंबाखूशिवाय वाढणे” होती.
- वर्ष 1991 ची थीम होती “सार्वजनिक जागा आणि वाहतूक: तंबाखू मुक्त इज बेटर”.
- 1992 ची थीम “तंबाखू-मुक्त कार्यस्थळ: सुरक्षित आणि आरोग्यदायी” होती.
- 1993 ची थीम “आरोग्य सेवा: तंबाखूमुक्त जगाकडे आमची खिडकी” होती.
- 1994 ची थीम होती “मीडिया आणि तंबाखू: संदेश सर्वत्र पाठवा”.
- 1995 ची थीम “तुमच्या विचारापेक्षा तंबाखूची किंमत जास्त” होती.
- 1997 ची थीम “तंबाखूमुक्त जगासाठी एक व्हा” अशी होती.
- 1998 ची थीम “तंबाखूशिवाय वाढणे” होती.
- वर्ष 1999 ची थीम “पेटी मागे सोडा.”
- 2000 ची थीम “तंबाखू मारतो, मूर्ख बनू नका” अशी होती.
- 2001 ची थीम “इतरांचा धूर मारतो.”
- 2002 ची थीम “तंबाखू मुक्त खेळ” होती.
- 2003 ची थीम “तंबाखू मुक्त चित्रपट, तंबाखू मुक्त फॅशन” होती.
- 2004 ची थीम “तंबाखू आणि गरीबी, एक पापी वर्तुळ” होती.
- 2005 ची थीम “तंबाखू विरुद्ध आरोग्य व्यावसायिक” होती.
- 2006 ची थीम “तंबाखू: कोणत्याही स्वरूपात किंवा वेशात मृत्यू” होती.
- 2007 ची थीम “आतून तंबाखूमुक्त” होती.
- 2008 ची थीम “तंबाखूमुक्त युवक” होती.
- 2009 ची थीम “तंबाखू आरोग्य सूचना” होती.
- 2010 ची थीम “महिलांसाठी व्यवसायावर जोर देऊन लिंग आणि तंबाखू” होती.
- 2011 ची थीम “WHO फ्रेमवर्क कन्व्हेन्शन ऑन तंबाखू नियंत्रण” होती.
- 2012 ची थीम “तंबाखू उद्योग हस्तक्षेप” होती.
- 2013 ची थीम “तंबाखूच्या जाहिरात, जाहिरात आणि प्रायोजकत्वावर बंदी” होती.
- 2014 ची थीम “तंबाखूवरील ‘कर वाढवा'” अशी होती.
- 2015 ची थीम “तंबाखू उत्पादनांचा अवैध व्यापार थांबवणे” ही होती.
- 2016 मधील जागतिक तंबाखू निषेध दिनाची थीम “साधा पॅकेजिंगसाठी सज्ज व्हा” अशी होती.
- 2017 मधील जागतिक तंबाखू निषेधदिनाची थीम “तंबाखू – विकासासाठी एक धोका” अशी होती.
- 2018 मधील जागतिक तंबाखू निषेध दिनाची थीम “तंबाखू आणि हृदयरोग” होती.
- 2019 मधील जागतिक तंबाखू निषेध दिनाची थीम “तंबाखू आणि फुफ्फुसाचे आरोग्य” होती.
- 2020 मधील जागतिक तंबाखू निषेध दिनाची थीम होती “उद्योगातील हेराफेरीपासून तरुणांचे संरक्षण करणे आणि त्यांना तंबाखू आणि निकोटीनच्या वापरापासून प्रतिबंधित करणे”.
- जागतिक तंबाखू निषेध दिन 2021 ची थीम – “सोडण्यासाठी वचनबद्ध”
Also read:-
