शहीद दिन Martyrs Day
भारतातील शहीद दिन Martyrs Day (सर्वोदय दिवस)
Martyrs Day भारताच्या स्वातंत्र्य, कल्याण आणि प्रगतीसाठी ज्यांनी लढले आणि बलिदान दिले त्यांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी भारतात शहीद दिन साजरा केला जातो. दरवर्षी ३० जानेवारीला संपूर्ण भारतात साजरा केला जातो. भारत हा जगातील 15 देशांपैकी एक आहे जिथे दरवर्षी आपल्या स्वातंत्र्य सैनिकांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी शहीद दिन साजरा केला जातो.
महात्मा गांधी जन्माने बनिया होते पण त्यांनी स्वतःचा धर्म मानवता मानला. त्यांच्या मते युद्ध हे एक बोथट शस्त्र आहे आणि स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी अहिंसा हे सर्वोत्तम शस्त्र आहे, ते ते पाळायचे.
शहीद दिन २०२१ Martyrs Day 2021
2021 मध्ये शहीद दिन (सर्वोदय दिवस) भारतात 30 जानेवारी, रविवार आणि 23 मार्च मंगळवारी साजरा करण्यात आला.
शहीद दिन २०२० विशेष (३० जानेवारी)
कुष्ठरोगाशी लढण्यासाठी बापूंच्या वचनबद्धतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी भारताने शहीद दिन 2020 कुष्ठरोग विरोधी दिन म्हणून पाळण्याचा निर्णय घेतला आहे.
नागालँडमध्ये, आसाम रायफल्सने मोकोकचुंग येथे 357 शहीदांचे युद्ध स्मारक बांधले आहे.
शहीद दिन २०२० विशेष (२३ मार्च)
देशातील हुतात्म्यांना आदरांजली वाहण्यासाठी 23 मार्च रोजी साजरा होणाऱ्या शहीद दिनाची देशभरात जय्यत तयारी सुरू झाली आहे. याअंतर्गत रविवारी राजस्थानमधील अजमेर येथे शहीद भगतसिंग नौजवान सभेची बैठक झाली.
मेळाव्याचे प्रवक्ते सुरेश शर्मा यांनी सांगितले की, शौर्य कवी संमेलनाला डॉ.अर्जुन सिसोदिया रा.बुलंदशहर, हाशिम फिरोजाबादी रहिवासी उत्तर प्रदेश, चरणजीत चरण रा.दिल्ली आदी कवी येणार आहेत. पुष्कर रोडवरील व्ही भादू लालगढिया पॅलेस येथे कवी संमेलनाचे आयोजन करण्यात आले आहे. ज्यामध्ये देशासाठी प्राणांची आहुती देणाऱ्या हुतात्म्यांच्या वीररसाने भरलेल्या कविता ऐकावयास मिळणार आहेत.
यासोबतच राजस्थानमधील बलटोरा येथील प्रजापत समाजाच्या बाबा रामदेव मंदिरात 23 मार्च रोजी शहीद दिनानिमित्त अखिल भारतीय क्षत्रिय कुमावत मंच जयपूरच्या संयुक्त विद्यमाने रक्तदान शिबिराचे आयोजन करण्यात येणार आहे. तसेच शहीद दिनानिमित्त भिलवाडा येथील राष्ट्रीय कौमी एकता संघ, शांती जैन महिला मंडळ, वैश फेडरेशन आणि शाश्वत सेवा संस्था यांच्या संयुक्त विद्यमाने ‘जरा याद करो कुर्बानी’ कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात येणार आहे.
३० जानेवारीला शहीद दिन का साजरा केला जातो
शहीद दिन दरवर्षी 30 जानेवारी रोजी त्याच दिवशी साजरा केला जातो ज्या दिवशी 1948 मध्ये महात्मा गांधींवर संध्याकाळच्या प्रार्थनेदरम्यान सूर्यास्तापूर्वी हल्ला झाला होता. ते भारताचे महान स्वातंत्र्यसैनिक होते आणि लाखो हुतात्म्यांमध्ये त्यांची गणना महान देशभक्त म्हणून केली जाते.
भारताच्या स्वातंत्र्य, विकास आणि लोककल्याणासाठी त्यांनी आयुष्यभर कठोर संघर्ष केला. 30 जानेवारीला महात्मा गांधींची नथुराम गोडसेने गोळ्या झाडून हत्या केली होती, त्यामुळे हा दिवस भारत सरकारने शहीद दिन म्हणून घोषित केला आहे. तेव्हापासून, महात्मा गांधींना श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी दरवर्षी 30 जानेवारी रोजी शहीद दिन साजरा केला जातो.
30 जानेवारी 1948 हा दिवस देशासाठी सर्वात दु:खद दिवस आहे जो भारतीय इतिहासातील सर्वात विषारी दिवस बनला होता. गांधी स्मृती हे ठिकाण आहे जिथे महात्मा गांधींची वयाच्या ७८ व्या वर्षी बिर्ला हाऊसमध्ये संध्याकाळच्या प्रार्थनेदरम्यान हत्या झाली होती.
ज्यांच्या नेतृत्वाखाली स्वातंत्र्याचा कठीण विजय झाला, अशा राष्ट्रपिता गमावणे हे देशाचे सर्वात मोठे दुर्दैव होते. प्रार्थना सभेला उपस्थित राहण्यासाठी आलेल्या मोठ्या जनसमुदायासमोर त्यांची हत्या करण्यात आली. त्यांच्यावर झालेल्या हल्ल्यानंतर त्यांना पाहण्यासाठी बिर्ला हाऊसमध्ये मोठी गर्दी झाली होती. बापू हे एक महापुरुष होते ज्यांनी स्वातंत्र्यलढ्यात लाखो स्त्री-पुरुषांसह आपले संपूर्ण आयुष्य बलिदान दिले आणि नंतर ते शहीद झाले.
म्हणूनच संपूर्ण भारतीय शहीदांच्या स्मरणार्थ दरवर्षी भारतात शहीद दिन साजरा केला जातो आणि त्यांना श्रद्धांजली वाहिली जाते. भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, बापूंनी भारतातील लोकांमध्ये बंधुता, शांतता आणि एकोपा निर्माण करण्यासाठी एक मिशन सुरू केले परंतु त्यांच्या मिशन दरम्यान त्यांची हत्या झाली.
23 मार्च रोजी शहीद दिन का साजरा केला जातो
भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी आणि त्यांच्या बलिदानाचे स्मरण करण्यासाठी भारतात 23 मार्च रोजी शहीद दिन देखील साजरा केला जातो. भगतसिंग, शिवराम राजगुरू आणि सुखदेव थापर यांनी स्वातंत्र्यासाठी इंग्रजांशी लढा दिला.
28 सप्टेंबर 1907 रोजी पंजाबमधील लायलपूर येथे शीख कुटुंबात जन्मलेले भगतसिंग हे भारतीय इतिहासातील महान स्वातंत्र्यसैनिकांमध्ये ओळखले जात होते. त्यांचे वडील गदर पार्टी नावाच्या संघटनेचे सदस्य होते ज्याने भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी काम केले. भगतसिंग यांनी त्यांचे सहकारी राजगुरू, आझाद, सुखदेव आणि जय गोपाल यांच्यासोबत लाला लजपत राय यांच्यावर झालेल्या लाठीचार्जविरुद्ध लढा दिला. शहीद भगतसिंग यांचे धाडसी कार्य आजच्या तरुणांसाठी प्रेरणादायी आहे.
सन १९२९ मध्ये ८ एप्रिल रोजी आपल्या साथीदारांसह मध्यवर्ती विधानसभेत ‘इन्कलाब झिंदाबाद’चा नारा देत बॉम्ब फेकले. त्याच्यावर खुनाचा गुन्हा दाखल करण्यात आला आणि 23 मार्च 1931 रोजी लाहोर तुरुंगात संध्याकाळी 7:33 वाजता फाशी देण्यात आली. त्यांच्या पार्थिवावर सतलज नदीच्या काठावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. सध्या हुसैनवाला (भारत-पाक सीमा) येथील राष्ट्रीय शहीद स्मारक येथे, त्यांच्या जन्मस्थानी फिरोजपूर येथे मोठ्या हुतात्मा मेळाव्याचे आयोजन केले जाते.
शहीद दिन कसा साजरा केला जातो?
या दिवशी, भारताचे राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, पंतप्रधान, संरक्षण मंत्री आणि सेवा प्रमुखांसह राजघाटावरील बापूंच्या समाधीला पुष्पहार अर्पण करतात. त्यानंतर शहीदांना आदरांजली अर्पण करण्यासाठी आंतर-सेवा तुकडी आणि सशस्त्र दलाच्या जवानांनी सन्माननीय मानवंदना दिली.
यानंतर तेथे जमलेल्या लोकांनी राष्ट्रपिता महात्मा गांधी आणि देशाच्या इतर शहीदांच्या स्मरणार्थ 2 मिनिटे मौन पाळले. त्याच ठिकाणी धार्मिक प्रार्थना आणि भजन गायले जातात जे त्यांच्यावर प्रेम करतात.
या दिवशी कोलकात्यातील शाळांमधील मुले बापूचे रूप घेऊन कार्यक्रमात भूमिका बजावतात. हुतात्मा दिनानिमित्त शालेय विद्यार्थ्यांकडून बापूंच्या जीवनाशी संबंधित विविध कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते.
तथापि, भारतातील राष्ट्राच्या इतर हुतात्म्यांना आदर देण्यासाठी, एकापेक्षा जास्त हुतात्मा दिवस (राष्ट्रीय स्तरावर याला सर्वोदय दिवस देखील म्हणतात) साजरा करण्याची घोषणा करण्यात आली आहे.
13 जुलै
22 लोकांच्या मृत्यूच्या स्मरणार्थ, जम्मू आणि काश्मीर, भारतामध्ये 13 जुलै हा शहीद दिवस म्हणूनही साजरा केला जातो. 1931 मध्ये, 13 जुलै रोजी, काश्मीरच्या महाराजा हरी सिंह यांच्याजवळ एका निदर्शनादरम्यान शाही सैनिकांनी त्यांची हत्या केली.
17 नोव्हेंबर
लाला लजपत राय (पंजाबचे सिंह म्हणून प्रसिद्ध) यांच्या पुण्यतिथीच्या स्मरणार्थ, 17 नोव्हेंबर हा ओरिसामध्ये शहीद दिन म्हणून साजरा केला जातो. ब्रिटिश राजवटीपासून भारताच्या स्वातंत्र्यादरम्यान ते एक महान नेते आणि स्वातंत्र्यसैनिक होते.
झाशी राज्यात (राणी लक्ष्मीबाईचा जन्मदिवस) १९ नोव्हेंबर हा दिवस शहीद दिन म्हणूनही साजरा केला जातो. 1857 च्या उठावात ज्यांनी बलिदान दिले त्या लोकांना आदर देण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो.
हुतात्मा दिनाशी संबंधित विधान
- “नेहमी समजू नये म्हणून, शहीद, माझ्या मित्राला, विसरले जाणे, उपहास करणे किंवा वापरणे यापैकी एक निवडावा लागेल.”
- जे लोक खरोखरच इतिहास घडवतात ते शहीद असतात.
- शहीदांचे रक्त हे चर्चचे बीज आहे.
- मानव कधीही त्यांच्या देवदूताला स्वीकारत नाही आणि त्यांच्यावर प्रभाव टाकत नाही परंतु ते त्यांच्या शहीदांवर प्रेम करतात आणि त्यांची पूजा करतात ज्यासाठी त्यांना छळले जाते आणि मारले जाते.
- “त्यांना पृथ्वीवर शहीद म्हणून पाठवले जात नाही; त्यांना बाहेर यावे लागेल आणि हवे आहे. हे तुमच्या संस्कृतीवर अवलंबून आहे, तुम्ही कुठे काम करत आहात, तुम्ही कुठे राहता. प्रत्येक व्यक्तीची परिस्थिती वेगळी असते.”
- शहीदांचा विश्वास निर्माण करण्यापेक्षा शहीदांवर अधिक विश्वास निर्माण होतो, असे म्हणणे खरे ठरेल.
- शहीद शरीराला कमी लेखत नाहीत, ते त्याला वधस्तंभावर खिळण्यासाठी तयार असतात. यात ते त्यांच्या विरोधकांसोबत एक आहेत.
- शहीदांमध्ये महान जुलमी लोक आहेत ज्यांचे डोके कापले जात नाही.
- आम्ही, जे भूतांमध्ये राहतात. उद्याचा दिवस आपल्या शहिदांचा आहे.
- सर्व धर्मांच्या इतिहासात असा काळ आहे जो जुलमींचा काळ म्हणून थरथर कापतो आणि भूतकाळाकडे पाहून भीतीने मागे वळून पाहतो आणि प्रत्येक धर्माचा स्वतःचा हुतात्म्यांचा ग्रंथ असतो.
- या हुतात्म्यांची देशभक्ती एका विचारासाठी आपल्या प्राणांची आहुती देते.
- जुलमी मरतो आणि त्याचे राज्य संपते, हुतात्मा मरतो आणि त्याचे राज्य सुरू होते.
- ते माझ्या शरीरावर छळ करू शकतात, माझी हाडे मोडू शकतात, मला मारून टाकू शकतात. यानंतर त्यांच्याकडे माझे प्रेत असेल पण माझे आज्ञापालन साध्य होणार नाही.
Also read:-
